Τεστοστερόνη

Posted on by cyclingworld
Estimated read time 1 min read

Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης

Εισαγωγή

Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες που μεταφέρουν πληροφορίες με τις οποίες ρυθμίζονται και συντονίζονται λειτουργίες του οργανισμού όπως :

  • Η Ανάπτυξη

  • Ο Μεταβολισμός

  • Η Αναπαραγωγή

  • Η Ρύθμιση της ομοιοστασίας

Το ενδοκρινικό σύστημα γνωρίζουμε ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη αναδιαμόρφωση της μυικής πρωτείνης και ως αποτέλεσμα στην ανάπτυξη της δύναμης και της ισχύος, μεσολαβώντας στην αναδιαμόρφωση των μυικών πρωτεινών. (Crewther, Keogh, & Cook, 2006)

Παρότι οι ακριβείς μηχανισμοί που προκαλούν την  μυική ανάπτυξη δεν είναι απόλυτα γνωστοί, ξέρουμε ότι  τα αυξημένα επίπεδα των αυξητικών ορμονών ανεβάζουν τις πιθανότητες των αλληλεπιδράσεων με τις δεσμευμένες μεβράνες ή τις πυρηνικά δεσμευμένες ενώσεις – υποδοχείς.  (Crewther, Keogh, & Cook, 2006)

Η τεστοστερόνη είναι ο πρόδρομος των πέντε κύριων κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: προγεσταγόνων, γλυκοκορτικοειδών, αλατοκορτικοειδών, ανδρογόνων και οιστρογόνων. (Μούγιου, 1996)

Βιολογική Δράση Τεστοστερόνης

Είναι γνωστό ότι η βιολογική δράση της τεστοστερόνης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

  • Την ανάπτυξη των ανδρικών χαρακτηριστικών

  • Την αύξηση του ρυθμού πρωτεινοσύνθεσης, κάτι το οποίο συμβάλει στην αύξηση του μυικού ιστού και την αύξηση της πυκνότητας των οστών.

  • Την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος

Η επίδραση της Ασκησης στα επίπεδα τεστοστερόνης

Ο Μούγιος (1996) αναφέρει ότι η συγκέντρωση τεστοστερόνης αυξάνεται κατά κανόνα με την άσκηση (σε διαφορετικό άρθρο θα δούμε ότι σε μερικές μορφές άσκησης, π.χ. μεγάλης διάρκειας μειώνεται σημαντικά και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να απασχολεί τους αθλητές αντοχής).

Ενα βασικό ερώτημα είναι σε τί οφείλεται η αύξηση της τεστοστερόνης στο αίμα; Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε ότι αυτό πιθανόν οφείλεται, τόσο στη διέγερση της έκκρισης όσο και σε μειωμένη απομάκρυνσής της λόγω μειωμένης ροής του αίματος μέσω του ήπατος (το οποίο μεταβολίζει τις στεροειδείς ορμόνες) (Μούγιος, 1996).

Όμως, υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις όπως αυτή των Hooper et al. (2017), οι οποίοι σημειώνουν ότι η αύξηση οφείλεται στη μειωμένη απομάκρυνσής της λόγω μειωμένης ροής του αίματος μέσω του ήπατος, το οποίο μεταβολίζει τις ορμόνες, προετοιμάζοντάς τις για απέκκριση και όχι στη διέγερση της έκκρισής της.

Τί ακριβώς υποθέτουμε ότι συμβαίνει με την άσκηση με βάρη;

Παρότι όπως αναφέραμε παραπάνω δε γνωρίζουμε τους ακριβείς μηχανισμούς/ θα επιχειρήσουμε να περιγράψουμε με απλά λόγια τι ακριβώς συμβαίνει:
Mετά την άσκηση με βάρη υπάρχει αυξημένη έκκριση τεστοστερόνης και κατ’επέκταση αύξηση της συγκέντρωσής της στο αίμα.
Για να το θέσουμε με απλά λόγια, μπορούμε να πούμε ότι η τεστοστερόνη μεταφέρεται στους μύες όπου έχουμε αλληλεπίδραση με υποδοχείς. Ετσι δημιουργείται κυτταρική απόκριση, η οποία δημιουργεί κυτταρικές προσαρμογές με τελικό αθλητικό όφελος την αύξηση της δύναμης.

Η μη συνδεδεμένη μορφή τεστοστερόνης που είναι βιολογικά ενεργή μπορεί να επιδρά με τους ανδρογόνους υποδοχείς (AR Androgen Receptors). Ερευνητικά στοιχεία συνηγορούν ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία η αλληλεπίδραση  των ανδρογόνων και ανδρογόνων υποδοχέων κατά τη διάρκεια της προπόνησης για τη μεγιστοποίηση της μυικής υπερτοφίας  (Kraemer & Ratamess, 2005).

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι στεροειδείς ορμόνες και οι μεμβράνες των κυττάρων έχουν λιπόφιλο χαρακτήρα. Επίσης είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η μητρική τους ένωση, δηλαδή η  χοληστερόλη αποτελεί  συστατικό της κυτταροπλασμαρτικής μεβράνης. Στο κυτταρόπλασμα οι στεροειδείς ορμόνες συνδεόμενοι με τους υποδοχείς αλλάζουν τη διαμόρφωσή τους. Το σύμπλεγμα ορμόνης και υποδοχέα περνάει στη συνέχεια στον πυρήνα και συνδέεται με ορισμένα σημεία του DNA, κάτι που ενισχύει τη μεταγραφή δεκάδων συγκεκριμένων γονιδίων. Καταλαβαίνουμε ότι έχουμε σύνθεση νέων μακρομορίων όπως το mRNA και γι’αυτό η δράση τηε τεστοστερόνης είναι εντυπωσιακή με αποτελέσματα τα οποία δεν είναι άμεσα ορατά αλλά είναι  εντυπωσιακά σε βάθος χρόνου καθώς είναι σε επίπεδο κυττάρου (Μούγιος, 1996).

Η επίδραση της τεστοστερόνης στο νευρικό σύστημα

H τεστοστερόνη επιδρά και στο νευρικό σύστημα. Δηλαδή μπορεί να επιδρά με τους υποδοχείς στα νεύρα και να αυξάνει την ποσότητα των νευροδιβιβαστών που απελευθερώνονται, να επιδιορθώνει τα νεύρα καθώς να αυξάνει το μέγεθος των κυττάρων. Καθίσταται φανερό ότι αυτές οι φυσιολογικές προσαρμογές βοηθούν στην αύξηση της δύναμης (Kraemer & Ratamess, 2005)

Επίδραση εξωγενούς χορήγησης τεστοστερόνης

Πρέπει να σημειώσουμε ότι θεωρείται πως η δύναμη και η μυική υπερτοφία μπορούν να αποκτηθούν από τη χρήση εξωγενούς τεστοστερόνης, ακόμα και με απουσία άσκησης τόσο σε νέους όσο και μεγαλύτερους σε ηλικία άντρες. Αυτό δεικνύει τη μεγάλη σημασία της τεστοστερόνης για τις προσαρμογές με βάρη που στόχο έχουν την μυική δύναμη, μυική υπερτοφία κ.λπ.

Παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα τεστοστερόνης ως συνέχεια της προπόνησης ενδυνάμωσης

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες οι οποίοι μπορούν να επηρρεάσουν τα επίπεδα τεστοστερόνης, μεταξύ των οποίων η διατροφή, η ώρα της ημέρας και η άσκηση.

Διατροφή

Αναφορικά με τη διατροφή, οι μελέτες έχουν δείξει μία άμεση επίδραση στα επίπεδα τεστοστερόνης. Η μείωση στην κυκλοφορούσα τεστοστερόνη οδηγεί κάποιον να εικάσει ότι η λήψη τροφής μπορεί να επηρρεάσει αρνητικά την επίδραση της τεστοστερόνης στη συμμετοχή της στις προπονητικές προσαρμογές. Παρότι χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να βεβαιωθούμε για το παραπάνω συμπέρασμα, χρειάζεται να σημειώσουμε ότι η μέτρηση των επιπέδων τεστοστερόνης ύστερα από φαγητό μπορεί να οδηγήσει σε λάθη αναφορικά με τις τιμές τεστοστερόνης.

Ημερήσια Μεταβολή των επιπέδων

Επίση,ς τα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα μεταβάλλονται και μέσα στην ημέρα, με το πρωί να έχουμε τις μέγιστες τιμές και το απόγευμα τις μικρότερες. Συνεπώς είναι προτεινόμενο να μετριώνται οι τιμές το πρωί 7 με 10 ύστερα από ήρεμο και επαρκή ύπνο.

Άσκηση

Το μέγεθος της αύξησης της συγκέντρωσης της τεστοστερόνης εξαρτάται (Kraemer & Ratamess, 2005):

  • Από την ένταση της άσκησης

  • Από τον όγκο και διάρκεια της άσκησης

  • Από τη μορφή της άσκησης

  • Από τις μυικές ομάδες που συμμετέχουν στην άσκηση

  • Από την αθλητική εμπειρία του αθλούμενου

Πολυαρθρικές ασκήσες που ενεργοποιούν μεγάλες μυικές ομάδες προκαλούν μεγαλύτερες αυξήσεις σε σχέση με ασκήσεις που ενεργοποιούν μικρότερες μυικές ομάδες. Σε συνέχεια αυτού, πρέπει να τονίσουμε ότι προπονητικά προγράμματα που θέλουν να προκαλέσουν αύξηση των επιπέδων τεστοστερόνης πρέπει να περιλαμβάνουν τέτοιες ασκήσεις δηλαδή καθίσματα, καθίσματα με άλμα, άρσεις θανάτου, ολυμπιακές άρσεις κ.λπ.
Ιδανικά στο πρόγραμμα έχουμε πρώτα τις πολυαρθρικές ασκήσεις στην αρχή και ύστερα τις μονοαρθρικές ασκήσεις.

Παρακάτω αναλύουμε περισσότερους παράγοντες που σχετίζονται με το σχεδιασμό των προγραμμάτων ενδυνάμωσης που αποσκοπούν στην αύξηση των επιπέδων/ συγκεντρώσεων της τεστοστερόνης.

Βασικά επιπέδα τεστοστερόνης ως συνέχεια προπόνησης δύναμης

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, τα βασικά επίπεδα τεστοστερόνης έχει βρεθεί ότι αυξάνονται σημαντικά ύστερα από 5 εβδομάδες προπόνησης με αντιστάσεις.

Πέρα από αρχικές αυξήσεις σε άτομα που δεν γυμνάζονταν πριν την έναρξη της έρευνας, τα επίπεδα τεστοστερόνης έχει βρεθεί ότι αυξάνονται και σε αθλητές άρσης βαρών ύστερα από 3 χρόνια προπόνησης.

Αμεση/ οξύς ανταπόκριση της τεστοστερόνης στην προπόνησης με αντιστάσεις.

Η άμεση αύξηση της τεστοστερόνης αμέσως μετά από ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης έχει αναφερθεί από αρκετούς ερευνητές (π.χ. Fahey et al.). Σε συνέχεια της αρχικής μελέτης των Fahey et al. έχουν γίνει διάφορες μελέτες σε διάφορες κατηγορίες πληθυσμού και με διάφορες μορφές προπόνησης.
Μερικά σχετικά συμπεράσματα:

  • Ενας ελάχιστος όγκος προπόνησης απαιτείται ώστε να έχουμε αύξηση στις τιμές.

  • Το μεταβολικό φορτίο της προπόνησης όπως αυτό αποτυπώνεται από υψηλές τιμές γαλακτικού οξέος είναι επίσης χαρακτηριστικό που καθορίζει την άμεση αύξηση των τιμών τεστοστερόνης.

  • Η ταχύτητα εκτέλεσης της κίνησης και η διάρκεια εκτέλεσης της άσκησης, ιδίως στην έκκεντρη φάση είναι άμεσα συσχετιζόμενοι παράγοντες που καθορίζουν τις τιμές τεστοστερόνης στο αίμα.

Μεταβολή της συγκέντρωσης της τεστοστερόνης στο αίμα μετά την άσκηση

Μπορεί τα επίπεδα τεστοστερόνης να επιστρέφουν στις βασικές τιμές αναφοράς 30’ μετά την άσκηση, όμως μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι οι φυσιολογικές ανταποκρίσεις της αύξησης των επιπέδων τεστοστερόνης διαρκούν  για αρκετές ώρες μετά.
Μετά από κάποιο διάστημα τα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα μειώνονται και αυτό γίνεται καθώς πιστεύεται ότι η ορμόνη προωθείται από το αίμα στους μύες, όπου αλληλεπιδρά με τον υποδοχέα της, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία πρωτεινοσύνθεσης.

Η επίδραση της ηλικίας και του φύλλου

Παρότη η προπόνηση με αντιστάσεις – ανεξάρτητα με το πρωτόκολλο –  προκαλεί αυξημένες τιμές τεστοστερόνης στους άντρες, κάτι τέτοιο δεν είναι φανερό στις γυναίκες.

Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν μεγαλύτερες τιμές τεστοστερόνης (τόσο συνολικά όσο και στην ελεύθερη τεστοστερόνη) σε ενήλικους ως συνέχεια της εκγύμνασης με αντιστάσεις, σε σχέση με νεότερους άντρες. Αυτές οι διαφορές μπορεί να οφείλονται στο μεγαλύτερο όγκο των όρχεων καθώς και στην ρύθμιση του HPG άξονα.

Τέλος είναι γνωστό ότι η αύξηση της ηλικίας έχει επίδραση στην έκκριση των ορμονών. Οι ηλικιωμένοι έχουν μικρότερες εκκρίσεις τεστοστερόνης και μικρότερες συγκεντρώσεις στο αίμα, τόσο σε ό,τι αφορά τη συνολική όσο και την ελεύθερη τεστοστερόνη.

Η επίδραση της προπόνησης δύναμης στις αποκρίσεις των υπολοίπων αναβολικών ορμονών

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι και άλλες αναβολικές ορμόνες όπως η αυξητική ορμόνη και ο αυξητικός παράγοντας ινσουλινόμορφος της ινσουλίνης (IGF -1) αυξάνονται ως συνέχεια της προπόνησης δύναμης.

Ορμονική Μηδενική Υπόθεση

Κατά πόσο αυτές οι ορμόνες μπορούν να προκαλέσουν μυική υπερτροφία, είναι κάτι που αναφέρεται ως « Η Ορμονική Μηδενική Υπόθεση».
Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι μικρός όγκος προπόνησης (λιγότερα από 6 συνολικά σετ) ή/και μικρά φορτία δεν μπορούν να προκαλέσουν μυική υπερτροφία ακόμα και σε μη γυμναζόμενους. Ομως υπάρχουν και κάποιες έρευνες με αντίθετα συμπεράσματα.

Διαφορές μεταξύ γυμνασμένων και μη γυμνασμένων

Στους αγύμναστους το mTOR, σημαντικό μόριο που σχετίζεται με την υπερτροφία, δεν δείχνει να διαφοροποιείται στα πρώτα 60’ είτε μετά από αερόβια προπόνηση ή προπόνηση δύναμης.
Αντίθετα. στους γυμνασμένους η ανταπόκριση της mTOR είναι έντονη μετά από προπόνηση με αντιστάσεις αλλά όχι σε προπονήσεις αντοχής.

Συμπεράσματα

Παρότι κάποιες έρευνες έχουν δείξει αύξηση των επιπέδων τεστοστερόνης ως συνέχεια ενός προγράμματος ενδυνάμωσης, πρέπει να διευκρινιστεί  (Hooper, και συν., 2017) ότι :

  • Δεν είναι απαραίτητη η αύξηση των τιμών βάσης της τεστοστερόνης για προσαρμογές δύναμης η/και υπερτοφίας.

  • Δεν είναι απαραίτητη η άμεση/ οξεία αύξηση της συγκέντρωσης της τιμής της τεστοστερόνης αμέσως μετά από ένα πρόγραμμα εκγύμνασης με αντιστάσεις.

Όμως, δικαιολογημένα υποθέτουμε ότι η τεστοστερόνη έχει ρόλο στις προσαρμογές υπερτροφίας και αύξησης της δύναμης και ότι αυτή η σχέση μπορεί να είναι μακροπρόθεσμη γονιδιακή προσαρμογή.

Οι αθλητές αντοχής μπορούν με προγράμματα δύναμης να εντάξουν ασκήσεις ενδυνάμωσης στο πρόγραμμά τους και να προκαλέσουν αύξηση των εκκρίσεων τεστοστερόνης.

Βιβλιογραφία

Crewther, B., Keogh, J., & Cook, C. (2006). Possible Stimuli for Strength and Power Adaptation. Sports Medicine, 215-238.

Hooper, D. R., Kraemer, W. J., Focht, B. C., Volek, J. S., DuPont, W. H., Caldwell, L. K., & Maresh, C. M. (2017). Endocrinological Roles for Testosterone in Resistance Exercise Responses and Adaptations. Sports Medicine.

Kraemer, W. J., & Ratamess, N. A. (2005). Hormonal Responses and Adaptations to Resistance Exercise and Training. Sports Medicine, 339-361.

Μούγιου, Β. Κ. (1996). Βιοχημεία της Ασκησης (2η Εκδοση εκδ.). Θεσσαλονίκη.

 Γιάννης Ψαρέλης (ΒSc, MSc, MBA, PHd candidate) ασχολείται ενεργά με τον αθλητισμό από το 1977 και με το Τρίαθλο από το 1990 ως αθλητής (μόνιμος μέλος της εθνικής ομάδας ανδρών), προπονητής, διοικητικό στέλεχος και αρχισυντάκτης στο 3Athlon.gr, triathlon.gr & triathlonworld.gr
Είναι μεταξύ άλλων πιστοποιημένος προπονητής Τριάθλου στην υψηλότερη βαθμίδα (Ομοσπονδία Τριάθλου  Νέα Ζηλανδίας Level 3, αναγνωρισμένος από την Διεθνή Ομοσπονδία Τριάθλου), πιστοποιημένος προπονητής Κολύμβησης (Επίπεδο 4 στην ένωση προπονητών Τριάθλου των ΗΠΑ) και Silver License/ άδεια στην Ένωση προπονητών της Αυστραλίας), τρεξίματος μαραθωνίου δρόμου, Τριάθλου Ironman. Είναι υποψήφιος διδάκτωρ στα ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής με γνωστικό πεδίο «Εφαρμοσμένη Φυσιολογία στο Τρίαθλο».

Avatar for cyclingworld
cyclingworld

You May Also Like

More From Author

591Comments

Add yours
  1. 1
    Corey
    Reply

    hi!,I really like your writing very so much! proportion we
    keep up a correspondence extra approximately your post on AOL?
    I need an expert on this house to resolve my problem. May be that’s you!
    Having a look forward to peer you.

  4. 4
    Wade
    Reply

    I do accept as true with all the ideas you’ve offered on your post.
    They are very convincing and will certainly work.
    Nonetheless, the posts are too quick for beginners.
    May just you please prolong them a bit from subsequent time?
    Thank you for the post.

    Here is my homepage :: Wade

  7. 7
    Mega Arise
    Reply

    I have been surfing online greater than 3 hours these days, yet I
    never found any interesting article like yours.
    It is beautiful price sufficient for me.
    In my view, if all web owners and bloggers made excellent content as you probably
    did, the internet can be much more helpful than ever before.

    Feel free to surf to my homepage … Mega Arise

  8. 8
    http://yunke029.com/home.php?mod=space&uid=1008025&do=profile&from=space
    Reply

    I’m amazed, I must say. Seldom do I come across a blog that’s both educative
    and engaging, and let me tell you, you have hit the nail on the head.

    The problem is something that too few people are speaking intelligently about.
    Now i’m very happy that I came across this in my hunt for something relating to this.

    Feel free to surf to my web blog: http://yunke029.com/home.php?mod=space&uid=1008025&do=profile&from=space

  15. 15
    clubriders.men
    Reply

    Hey there! Someone in my Facebook group shared this site with us so I came to take a look.

    I’m definitely loving the information. I’m bookmarking and will be tweeting this to
    my followers! Terrific blog and amazing style and
    design.

    Take a look at my site: clubriders.men

  16. 16
    Rosie
    Reply

    Hello there, just became alert to your blog through
    Google, and found that it is truly informative. I’m going to watch out for brussels.
    I will appreciate if you continue this in future.
    A lot of people will be benefited from your writing.

    Cheers!

    Check out my website – Rosie

  24. 24
    patimood.net
    Reply

    Very nice post. I just stumbled upon your weblog and wanted to say
    that I have truly enjoyed browsing your weblog posts.

    After all I’ll be subscribing on your feed and I hope you write once more soon!

    Check out my site … patimood.net

  28. 28
    clubriders.men
    Reply

    hey there and thank you for your info – I have certainly picked up anything new from right here.

    I did however expertise a few technical points using this
    website, as I experienced to reload the
    website a lot of times previous to I could get it to load properly.
    I had been wondering if your hosting is OK? Not that I am complaining,
    but sluggish loading instances times will very
    frequently affect your placement in google and can damage your quality score
    if ads and marketing with Adwords. Well I am adding
    this RSS to my email and can look out for much more of
    your respective exciting content. Make sure you update this again soon..

    Feel free to visit my web site – clubriders.men

  30. 30
    오피사이트
    Reply

    Howdy! Someone in my Myspace group shared this website with us so I came to give it a look. I’m definitely loving the information. I’m bookmarking and will be tweeting this to my followers! Superb blog and superb design and style.

    Feel free to surf to my blog –휴게텔

  32. 32
    Cindy
    Reply

    Hello, i think that i saw you visited my site thus i came to ?return the
    favor?.I’m attempting to find things to improve my site!I suppose its ok to
    use some of your ideas!!

    My page Cindy

  33. 33
    Keto Fat Burn
    Reply

    You actually make it seem so easy with your presentation but I
    find this matter to be actually something which I think I would never understand.

    It seems too complex and extremely broad for me. I am looking forward for your next
    post, I’ll try to get the hang of it!

    Feel free to visit my homepage – Keto Fat Burn

  39. 39
    Libido Boost
    Reply

    Thanks a bunch for sharing this with all people you actually understand
    what you’re talking about! Bookmarked. Please also discuss with my web site =).
    We may have a link trade arrangement among us

    Take a look at my web page: Libido Boost

  46. 46
    Viro Max Ultra
    Reply

    Hey would you mind letting me know which hosting company you’re
    using? I’ve loaded your blog in 3 completely different
    browsers and I must say this blog loads a lot faster then most.

    Can you suggest a good internet hosting provider at a reasonable price?

    Thank you, I appreciate it!

    Feel free to visit my web site :: Viro Max Ultra

  47. 47
    Phincat Lean
    Reply

    This is the right webpage for anybody who would like to understand this topic.
    You know so much its almost tough to argue with you (not that I personally would want to…HaHa).
    You definitely put a new spin on a topic which has been discussed for years.

    Great stuff, just excellent!

    Also visit my website … Phincat Lean

  48. 48
    Arctos Air Conditioner
    Reply

    I’m really enjoying the theme/design of your web site.

    Do you ever run into any internet browser compatibility problems?
    A number of my blog audience have complained about my website not working correctly in Explorer but looks great in Chrome.
    Do you have any ideas to help fix this issue?

    Feel free to visit my web site Arctos Air Conditioner

  55. 55
    VikingXL Keto BHB
    Reply

    Definitely believe that which you said. Your favorite reason seemed to
    be on the net the easiest thing to be aware of. I say to you,
    I definitely get annoyed while people think about worries that they just do not know about.

    You managed to hit the nail upon the top and also defined out
    the whole thing without having side-effects , people can take a signal.
    Will likely be back to get more. Thanks

    my web-site :: VikingXL Keto BHB

  60. 60
    bloem-creative-webdesign.nl
    Reply

    I’ve been exploring for a little for any high quality articles or blog
    posts in this kind of house . Exploring in Yahoo I ultimately stumbled upon this site.
    Studying this info So i am glad to exhibit
    that I’ve an incredibly good uncanny feeling I came upon exactly what
    I needed. I most definitely will make sure to do
    not disregard this website and give it a look on a constant basis.

    Also visit my web blog bloem-creative-webdesign.nl

  63. 63
    VikingXL Keto BHB
    Reply

    It is the best time to make some plans for the future and it is time to be happy.
    I have read this post and if I could I want to suggest you
    few interesting things or advice. Maybe you can write next articles referring
    to this article. I wish to read more things about it!

    Also visit my web page … VikingXL Keto BHB

  65. 65
    Luiresse Cream Review
    Reply

    Just desire to say your article is as astounding.
    The clarity to your post is just excellent and that i could
    assume you’re a professional in this subject.

    Well along with your permission let me to take hold of your RSS feed to
    keep updated with forthcoming post. Thanks one million and please keep up
    the gratifying work.

    Visit my web blog :: Luiresse Cream Review

  67. 67
    Clinical Keto Review
    Reply

    I became honored to get a call from a friend
    as he found out the important recommendations shared in your
    site. Reading through your blog article is a real excellent experience.
    Many thanks for thinking of readers just like me, and I
    hope for you the best of success for a professional in this field.

    Also visit my web page Clinical Keto Review

  71. 71
    Quinn
    Reply

    Hello there! This blog post could not be written any better!

    Going through this post reminds me of my previous roommate!
    He always kept talking about this. I will send this information to
    him. Pretty sure he’s going to have a good read.
    Thanks for sharing!

    My page: Quinn

  75. 75
    hypnotronstudios.com
    Reply

    I actually still can’t quite feel that I could possibly be one of those reading
    the important recommendations found on your web blog.
    My family and I are sincerely thankful for your generosity
    and for presenting me the chance to pursue my personal chosen career path.
    Many thanks for the important information I obtained
    from your web-site.

    Also visit my web page; hypnotronstudios.com

  76. 76
    PeakFlow Male Enhancement
    Reply

    Greetings from Los angeles! I’m bored at work so I decided
    to check out your website on my iphone during lunch break.
    I enjoy the knowledge you present here and can’t wait to take
    a look when I get home. I’m amazed at how quick your blog loaded
    on my mobile .. I’m not even using WIFI, just 3G ..
    Anyways, superb blog!

    Also visit my blog – PeakFlow Male Enhancement

  77. 77
    Xtreme Keto Slim Reviews
    Reply

    I do not drop many comments, but i did some searching and wound up here Τεστοστερόνη – Cyclingworld.gr.

    And I do have 2 questions for you if you don’t mind. Could
    it be just me or does it look like a few of these responses appear like they are written by brain dead
    individuals? 😛 And, if you are writing on other places, I
    would like to follow anything fresh you have to post. Would you list of the complete urls of all your social
    sites like your twitter feed, Facebook page or linkedin profile?

    My webpage … Xtreme Keto Slim Reviews

  79. 79
    Bioneo Farms CBD Oil
    Reply

    Do you mind if I quote a few of your posts as long as I provide credit and sources back to your site?
    My blog is in the exact same niche as yours and
    my users would really benefit from a lot of the information you provide here.
    Please let me know if this okay with you. Appreciate it!

    Look at my web blog – Bioneo Farms CBD Oil

  84. 84
    www.aniene.net
    Reply

    Wonderful blog! Do you have any suggestions for aspiring writers?

    I’m planning to start my own website soon but I’m
    a little lost on everything. Would you suggest starting with a free platform like WordPress or go for a paid option? There are so many choices out there that
    I’m completely confused .. Any tips? Cheers!

    Also visit my web-site … http://www.aniene.net

  91. 91
    SoundJoy Earbuds Price
    Reply

    Can I simply just say what a comfort to discover somebody that
    actually understands what they are talking about on the web.

    You definitely understand how to bring an issue to light and
    make it important. A lot more people really need to check
    this out and understand this side of the story.
    It’s surprising you’re not more popular because you most certainly possess the
    gift.

    Feel free to visit my web-site SoundJoy Earbuds Price

  92. 92
    Vi-Alpha Reviews
    Reply

    It is the best time to make some plans for the longer term and it’s time to be happy.

    I have learn this publish and if I may just I want to suggest you some fascinating things or
    suggestions. Maybe you could write next articles
    relating to this article. I desire to learn more issues
    approximately it!

    Here is my blog – Vi-Alpha Reviews

  94. 94
    SoundJoy Earbuds Review
    Reply

    Great items from you, man. I’ve bear in mind your stuff previous to and you’re simply too excellent.

    I actually like what you have obtained right here,
    certainly like what you’re stating and the best way through which you say it.
    You’re making it enjoyable and you still take care of to stay it sensible.

    I cant wait to learn much more from you. This is really a wonderful site.

    Look into my page … SoundJoy Earbuds Review

  101. 101
    Tricia
    Reply

    Pretty section of content. I just stumbled upon your web site and in accession capital
    to assert that I get actually enjoyed account your blog posts.
    Any way I will be subscribing to your augment and even I achievement you
    access consistently fast.

    Feel free to visit my site; Tricia

  104. 104
    acne skin
    Reply

    Hi there! I just wanted to ask if you ever have any problems with hackers?
    My last blog (wordpress) was hacked and I ended up losing many months of hard work
    due to no back up. Do you have any methods to protect against hackers?

    Also visit my web site … acne skin

  105. 105
    diabetic diet
    Reply

    Fantastic blog! Do you have any tips and hints for aspiring writers?
    I’m hoping to start my own site soon but I’m a little lost on everything.

    Would you recommend starting with a free platform like WordPress or go for a
    paid option? There are so many options out there that I’m completely overwhelmed ..
    Any suggestions? Thanks a lot!

    Feel free to visit my web page: diabetic diet

  106. 106
    testosterone production
    Reply

    I precisely needed to appreciate you once
    more. I am not sure the things I might have done without
    the creative ideas revealed by you directly on this concern. It truly was a very intimidating matter in my circumstances,
    but being able to view the expert fashion you managed
    the issue made me to leap for joy. I am grateful for your advice and
    then have high hopes you really know what an amazing job
    you happen to be undertaking teaching the others
    through the use of your site. I’m certain you have never come across any of us.

    My blog; testosterone production

  108. 108
    foro.mecanicasa.es
    Reply

    Whats up very cool website!! Guy .. Beautiful .. Wonderful ..
    I will bookmark your website and take the feeds additionally…I’m satisfied to seek out a lot of useful information here in the
    post, we’d like work out more strategies in this regard, thanks for sharing.

    Feel free to visit my blog: foro.mecanicasa.es

  109. 109
    drug crime
    Reply

    I almost never leave comments, however i did some searching and wound up here Τεστοστερόνη – Cyclingworld.gr.
    And I do have a couple of questions for you if you usually do
    not mind. Could it be just me or does it seem like some of these remarks look like
    they are coming from brain dead folks? 😛 And, if you
    are posting on additional online sites, I’d like to keep up with anything new you have to
    post. Would you make a list of every one of your shared sites like
    your twitter feed, Facebook page or linkedin profile?

    Check out my blog post drug crime

  111. 111
    Malinda
    Reply

    I like the helpful information you provide in your articles.
    I will bookmark your weblog and check once more here
    regularly. I’m quite certain I’ll be informed plenty of new stuff proper right here!
    Good luck for the following!

    Here is my web site Malinda

  112. 112
    oil pulling saves teeth
    Reply

    Right here is the perfect website for anybody who wishes to
    find out about this topic. You know a whole lot its almost hard to argue with you (not that I actually will need
    to…HaHa). You certainly put a new spin on a topic that’s
    been written about for decades. Great stuff, just excellent!

    Feel free to visit my webpage … oil pulling saves teeth

  118. 118
    https://quanfff.com/bbs/home.php?mod=space&uid=104817&do=profile&from=space
    Reply

    Thanks for all of your hard work on this website. My niece loves managing research and it’s simple to grasp why.
    Most of us know all regarding the dynamic ways
    you offer efficient steps on your blog and even foster contribution from some others on that matter then our own girl is in fact starting to learn a
    whole lot. Have fun with the rest of the year. You have
    been doing a tremendous job.

    Feel free to surf to my homepage; https://quanfff.com/bbs/home.php?mod=space&uid=104817&do=profile&from=space

  119. 119
    http://www.hltkd.tw/
    Reply

    I drop a comment whenever I especially enjoy a article on a website or I have something
    to contribute to the discussion. Usually it is triggered
    by the passion communicated in the post I looked at.

    And after this post Τεστοστερόνη – Cyclingworld.gr.

    I was excited enough to drop a leave a responsea response 😉
    I actually do have a couple of questions for you if you don’t mind.
    Is it only me or does it appear like some of
    these remarks come across like written by brain dead folks?
    😛 And, if you are writing at other online social sites,
    I’d like to follow anything new you have to post. Could you make a
    list all of your shared pages like your twitter feed, Facebook page
    or linkedin profile?

    Review my blog http://www.hltkd.tw/

  124. 124
    hotter sex
    Reply

    Hi, I do believe your website may be having internet browser compatibility problems.
    Whenever I take a look at your site in Safari, it looks fine but when opening in Internet Explorer, it’s got some overlapping issues.
    I simply wanted to provide you with a quick heads up!
    Apart from that, great site!

    Look at my website; hotter sex

  127. 127
    weed doctor websitehope
    Reply

    Good day I am so excited I found your blog, I really found you by
    mistake, while I was searching on Bing for something else, Regardless I
    am here now and would just like to say cheers
    for a incredible post and a all round exciting blog (I also love the
    theme/design), I don?t have time to read through
    it all at the minute but I have book-marked it and
    also added in your RSS feeds, so when I have time I will be
    back to read much more, Please do keep up the fantastic work.

    my page :: weed doctor websitehope

  131. 131
    http://www.j-scripting.com
    Reply

    Thank you for sharing superb informations. Your site is very cool.
    I am impressed by the details that you have on this site.
    It reveals how nicely you understand this subject. Bookmarked this web page,
    will come back for more articles. You, my pal, ROCK! I found just the info I already
    searched all over the place and just couldn’t come across.
    What a perfect web site.

    Take a look at my web site; http://www.j-scripting.com

  140. 140
    lose weight quickly
    Reply

    Thank you for your site post. Johnson and I are already saving for just a new book
    on this theme and your post has made people like us to save our money.

    Your notions really responded to all our concerns.
    In fact, over what we had known prior to when we stumbled on your fantastic blog.
    My partner and i no longer nurture doubts and also a troubled mind because you have attended to our needs in this article.
    Thanks

    Feel free to surf to my website … lose weight quickly

  141. 141
    weight loss plateu
    Reply

    I was wondering if you ever thought of changing the page layout of your
    website? Its very well written; I love what youve got to say.
    But maybe you could a little more in the way of content so people could
    connect with it better. Youve got an awful lot of text for only having 1 or two pictures.
    Maybe you could space it out better?

    my website; weight loss plateu

  142. 142
    five diets
    Reply

    This is very attention-grabbing, You are an excessively professional blogger.
    I have joined your feed and sit up for in search of extra of your great
    post. Also, I have shared your web site in my social networks!

    Feel free to visit my website – five diets

  152. 152
    eliminate yeast infection
    Reply

    Hey! I understand this is somewhat off-topic but I needed
    to ask. Does operating a well-established blog such as yours take a lot of work?
    I’m completely new to running a blog but I do write in my diary every day.
    I’d like to start a blog so I will be able to share my own experience and views online.
    Please let me know if you have any recommendations or tips for new aspiring blog
    owners. Thankyou!

    Have a look at my page … eliminate yeast infection

  153. 153
    try hemp
    Reply

    Howdy, i read your blog from time to time and i own a
    similar one and i was just wondering if you get a lot of spam remarks?
    If so how do you protect against it, any plugin or anything you can suggest?
    I get so much lately it’s driving me crazy so any assistance is very
    much appreciated.

    Also visit my site try hemp

  154. 154
    24h Ambulanter Pflegedienst in München
    Reply

    Thanks a great deal for supplying people today with an incredibly great chance to examine significant reviews from this site. It is commonly so brilliant and packed with a great deal of pleasurable for me personally and my Office environment acquaintances to visit your website not fewer than thrice each week to study the new guidelines you will have. Obviously, I’m just constantly fascinated concerning the efficient approaches served by you. Some 2 Concepts in this publishing are Totally the most effective we’ve ever had.

  155. 155
    sexy lingerie
    Reply

    Hey I know this is off topic but I was wondering if you knew of any widgets I
    could add to my blog that automatically tweet my newest twitter updates.
    I’ve been looking for a plug-in like this for quite some time
    and was hoping maybe you would have some experience with something like
    this. Please let me know if you run into anything.

    I truly enjoy reading your blog and I look forward to your new updates.

    my web-site sexy lingerie

  159. 159
    Agentur SEO von Duisburg
    Reply

    An excellent share! I have just forwarded this onto a colleague who were performing a bit homework on this. And he in fact purchased me lunch simply because I discovered it for him… lol. So let me reword this…. Many thanks for the food!! But yeah, many thanks for paying out time to debate this make any difference listed here on the Web website.

  161. 161
    loss diet
    Reply

    I rarely leave a response, but i did some searching and wound up
    here Τεστοστερόνη – Cyclingworld.gr.
    And I actually do have 2 questions for you if it’s allright.
    Could it be just me or does it look like some of the
    remarks look as if they are left by brain dead
    visitors? 😛 And, if you are posting at additional online
    social sites, I’d like to keep up with everything
    fresh you have to post. Could you list of all of all your shared pages like your twitter feed, Facebook
    page or linkedin profile?

    Feel free to surf to my homepage … loss diet

  167. 167
    eating program
    Reply

    Thanks for your marvelous posting! I definitely enjoyed reading it, you happen to
    be a great author. I will ensure that I bookmark your blog and definitely will come back at some point.
    I want to encourage yourself to continue your great posts, have a nice holiday
    weekend!

    Here is my site: eating program

  168. 168
    Agentur aus Stuttgart für Ads
    Reply

    An excellent share! I have just forwarded this on to a colleague who were executing somewhat research on this. And he in fact requested me lunch mainly because I uncovered it for him… lol. So let me reword this…. Thanks for the food!! But yeah, many thanks for shelling out time to discuss this matter here with your World-wide-web internet site.

  175. 175
    23.95.102.216
    Reply

    Greetings from Carolina! I’m bored at work so I decided to browse your website on my iphone during lunch break.
    I enjoy the knowledge you present here and can’t wait
    to take a look when I get home. I’m surprised
    at how quick your blog loaded on my phone ..

    I’m not even using WIFI, just 3G .. Anyways, good site!

    Also visit my website – 23.95.102.216

  179. 179
    skin health
    Reply

    I really like your blog.. very nice colors & theme. Did you create this website
    yourself or did you hire someone to do it for you? Plz respond as I’m looking
    to construct my own blog and would like to find out where u got this from.

    kudos

    My webpage – skin health

  187. 187
    size penis
    Reply

    Just to follow up on the up-date of this subject on your
    web site and want to let you know simply how
    much I liked the time you took to produce this handy post.
    Inside the post, you actually spoke of how to really handle this thing with all convenience.

    It would be my personal pleasure to gather some more thoughts from your web site
    and come up to offer other folks what I discovered from you.

    Thanks for your usual fantastic effort.

    My page … size penis

  195. 195
    eating healthier
    Reply

    I do not comment, but I looked at a few of the comments here Τεστοστερόνη – Cyclingworld.gr.
    I actually do have a couple of questions for you if it’s allright.

    Is it simply me or does it look like some of these responses come across
    as if they are coming from brain dead people? 😛 And, if you are posting on other places,
    I would like to follow you. Would you list of all of your public pages like
    your twitter feed, Facebook page or linkedin profile?

    Feel free to visit my page: eating healthier

  198. 198
    http://23.95.102.216/
    Reply

    Do you mind if I quote a couple of your posts as long as I provide credit and sources back to
    your webpage? My blog site is in the very same niche as yours and my visitors
    would genuinely benefit from some of the information you present
    here. Please let me know if this okay with you. Regards!

    Feel free to surf to my blog post: http://23.95.102.216/

  199. 199
    arthritis pain management
    Reply

    With havin so much content do you ever run into any issues of plagorism or
    copyright violation? My blog has a lot of completely unique content
    I’ve either authored myself or outsourced but it looks like
    a lot of it is popping it up all over the web without my agreement.

    Do you know any methods to help prevent content from being stolen? I’d genuinely appreciate it.

    my homepage :: arthritis pain management

  207. 207
    arthritis pain relief
    Reply

    Thanks for all your valuable work on this web site.
    Betty loves getting into research and it’s simple to grasp
    why. We know all about the lively means you present vital suggestions through your web site and encourage contribution from people on that situation while our own daughter has been discovering a lot.

    Take advantage of the remaining portion of the year.
    You are always carrying out a superb job.[X-N-E-W-L-I-N-S-P-I-N-X]I am extremely inspired with your writing abilities as well as with the structure in your
    weblog. Is this a paid topic or did you modify it yourself?
    Either way stay up the excellent quality writing,
    it’s uncommon to peer a great weblog like this one today.

    Here is my website – arthritis pain relief

  213. 213
    drug crime
    Reply

    The other day, while I was at work, my cousin stole my iphone and tested to see if it can survive a thirty
    foot drop, just so she can be a youtube sensation. My iPad is now broken and
    she has 83 views. I know this is completely off topic but I had to share it with someone!

    Here is my website :: drug crime

  214. 214
    www.a913.vip
    Reply

    My coder is trying to convince me to move to .net from PHP.
    I have always disliked the idea because of the expenses.
    But he’s tryiong none the less. I’ve been using WordPress on several websites for about a year
    and am anxious about switching to another platform.
    I have heard great things about blogengine.net. Is there a way I can transfer all my wordpress posts into it?
    Any kind of help would be really appreciated!

    Feel free to visit my web blog – http://www.a913.vip

  217. 217
    natural muscle
    Reply

    Hmm it appears like your blog ate my first comment (it was super long) so I guess I’ll just sum it
    up what I submitted and say, I’m thoroughly enjoying your blog.
    I too am an aspiring blog blogger but I’m still new to
    everything. Do you have any points for newbie blog writers?
    I’d genuinely appreciate it.

    my web blog natural muscle

  221. 221
    email marketing
    Reply

    I do not leave a ton of responses, however i did a few searching and wound up here Τεστοστερόνη – Cyclingworld.gr.
    And I actually do have some questions for you if it’s allright.
    Is it only me or does it look like some of the responses appear as if they are written by
    brain dead folks? 😛 And, if you are writing at other places, I’d like
    to follow everything new you have to post. Would you make a list of
    all of your public pages like your linkedin profile,
    Facebook page or twitter feed?

    Look at my site :: email marketing

  237. 237
    АААamfkcaa
    Reply

    Некероване кохання 14 серія
    yunb ddnznz Смотреть онлайн сериал Некероване кохання / Любовь без тормозов 14 серия
    Некероване кохання / Любовь без тормозов: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16 СЕРИЯ (украина)

  248. 248
    https://www.zcmim.com/design-thinking-in-mim/
    Reply

    ZCMIM is a professional metal injection molding company in China, specialized in stainless steel injection molding. We provide professional metal injection molding service to satisfy your special product development requirement. ZCMIM are your reliable metal injection molding manufacturer, no matter your need simple or complex three dimension structure with high quality and tolerance. Our experienced engineering team combine with advanced MIM technology are able to produce the most wide range of precision MIM parts, including as follow:

  311. 311
    bonjur
    Reply

    Hi! This post could not be written any better! Reading through this post reminds me of my good old room mate! He always kept talking about this. I will forward this article to him. Fairly certain he will have a good read. Many thanks for sharing!

  329. 329
    https://jackpotpoker.org/
    Reply

    ainan slot kasino gratis adalah dengan mengetahui jenis mesin di tempat itu. Beberapa mesin menutupi uang tunai aktual sementara yang lain tidak. Bermain mesin slot online yang membayar uang nyata memastikan bahwa gamer mendapatkan lebih banyak peluang untuk menang dengan setiap putaran.

  331. 331
    e-zigarette
    Reply

    I’ll instantly clutch your rss as I cannot locate your electronic mail subscription hyperlink or publication provider. Do you have any? Kindly allow me to fully grasp making sure that I could subscribe. Thanks

  382. 382
    fire138
    Reply

    njadi game terpopuler urutan ke 5 dari list game terbaik kami. Dengan jumlaash taruhan Rp. 900 dalam sekali putar, anda bisa memiliki kesempatan untuk mendapatkan jackp46

  383. 383
    pianotransport berlin
    Reply

    An outstanding share! I’ve just forwarded this onto a colleague who were undertaking somewhat research on this. And he in fact purchased me supper due to the fact that I stumbled on it for him… lol. So allow for me to reword this…. Many thanks for that food!! But yeah, thanx for shelling out the perfect time to speak about this situation here with your World wide web web-site.

  392. 392
    situs judi slot online Terbaru
    Reply

    Web gambling slot Indonesia pula sediakan game gambling slot terlengkap. Ada banyak sekal567i alterasi game gambling slot terbaik dari provider permainan slot yang dapat jadi opsi pemeran. Banyak provider permainan terbaik yang diadakan mulai dari pragmatic play, habenero, playtech, CQ9, Pgsoft, joker, spadaegaming serta sedang banyak lagi.

  424. 424
    SV388
    Reply

    Metode Main Mesin Live asdasdSlot Online Game gambling mesin slot bet gratis memanglah ialah salah satu tipe opsi game klasik yang hingga dikala ini