Βελτιστοποιώντας τη σχέση προπονητή – αθλητή

Posted on by cyclingworld
Estimated read time 1 min read

Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης

Εισαγωγή

Η μεγάλη πλειονότητα των κορυφαίων αθλητών και αθλητριών στον κόσμο, δηλώνουν δημόσια ότι  τα επιτεύγματά τους σε ένα μεγάλο βαθμό οφείλονται στην ποιότητα της σχέσης που έχουν χτίσει με τον/ την προπονητή/ τριά τους.
Ο Βρεττανός πρωταθλητής στους δρόμους ημιαντοχής Steve Cram, είχε δηλώσει ότι η σχέση του με τον προπονητή του ήταν κάτι περισσότερο από σχέση προπονητή- αθλητή και έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι ήταν μία δεύτερη πατρική φιγούρα για εκείνον (Bush et al., 2012)

Όμως η σχέση αθλητή και προπονητή είναι σημαντική ακόμα και για τους ερασιτέχνες αθλητές, π.χ. δρομείς αντοχής, τριαθλητές, κολυμβητές κ.λπ.

Μέσα από το άρθρο θα προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε τους αθλητές να καταννοήσουν τη σημασία της σχέσης και πως αυτή η δυναμική σχέση βελτιώνεται.

Επίσης θα προτείνουμε μερικά απλά καθημερινά πράγματα τα οποία μπορούν να υιοθετήσουν οι προπονητές και να μπορέσουν να βελτιώσουν τη σχέση τους με τους αθλητές τους με θετικό αντίκτυπο στο αθλητικό αποτέλεσμα.

Ορισμός

Η  Jowett  (2005) -που έχει πλούσια ερευντική εμπειρία και ακαδημαικές δημοσισύεσεις στο θέμα- αναφέρει ότι ως σχέση προπονητή και αθλητή μπορεί να ορισθεί οποιαδήποτε κατάσταση στην οποία οι σκέψεις, αισθήματα και συμπεριφορές προπονητή και αθλητή αλληλοεπιδρούν.

Οι ίδιοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μία δυναμική διαδικασία στην οποία συνεπάγεται ότι τόσο ο προπονητής όσο και ο αθλητής μπορούν να την επηρρεάσουν και οτι αυτή η σχέση αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου και έτσι πρέπει να την προσεγγίσουμε ως διαδικασία.

Η σημασία της σχέσης προπονητή και αθλητή.

Οι Nichols & Jones (2013) παρουσιάζουν την άποψη της Jowett (2005) και η οποία  θεωρεί ότι  η σχέση προπονητή και αθλητή είναι σημαντική καθώς:

  • Διευκολύνει την επίτευξη της αθλητικής αριστείας.

  • Διευκολύνει την προσωπική ανάπτυξη τόσο του αθλητή όσο και του προπονητή καθώς και οι δύο μπορούν να εξελιχθούν ως προσωπικότητες εξαιτίας αυτής της σχέσης.

Οι Weinberg & Gould (2015) αναφέρουν σχετικά ότι η η σχέση αθλητή και προπονητή είναι μία από τις σημαντικότερες στο χώρο του αθλητισμού καθώς έχει βρεθεί -όπως αναφέρουν- ότι  πολύ πιθανόν να καθορίσει την ικανοποίηση του αθλητή, την αυτοεκτίμησή του και τα αθλητικά του επιτεύγματα.

3+1 Cs

Η Jowett  (2005) πρότεινε ότι η σχέση αθλητή και προπονητή απότελείται από τα 3 + 1 Cs (Παλαιότερα είχε προταθεί η θεωρία για τα 3C και πλέον έχει εξελιχθεί σε 3+ 1 Cs).

Περιληπτικά εξηγούμε την πολύ χρήσιμη τοποθέτησή της (Nichols & Jones, 2013):

Εγγύτητα (closeness): H εγγύτητα αναφέρεται  στη σχέση μεταξύ προπονητή και αθλητή. Εάν ένας αθλητής έχει στενή σχέση με τον προπονητή του τότε η σχέση θα χαρακτηρίζεται από αμοιβαία εκτίμηση, αλληλουποστήριξη και φροντίδα ο ένας για τον αλλο.

Αφοσοίωση (commitment): H αφοσοίωση αφορά την θέληση και των δύο να διατηρηθεί η σχέση. Δηλαδή να θέλει ο αθλητής να εξακολουθήσει να προπονείται με αυτό τον προπονητή.

Συμπληρωματικότητα (Complementarity): Η συμπληρωματικότητα αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι συμπεριφορές μεταξύ του προπονητή και του αθλητή είναι σε συμφωνία. Ετσι θα έχουμε υψηλή συμπληρωματικότητα εάν ο προπονητής νοιάζεται για τον αθλητή και ο αθλητής επίσης δρα με τον ίδιο τρόπο καθώς και έχει ενθουσιασμό για τις προπονήσεις με την καθοδήγηση του προονητή του.

& Κοινός προσανατολισμός (co–orientation): O κοινός προσανατολισμός αφορά τη δημιουργία ενός κοινού τόπου σχετικά με το πως αντιλαμβάνονται την εξέλιξη του αθλητή.

Πως οι προπονητές μπορούν να βελτιώσουν την εξέλιξη των σχέσεών τους με τους αθλητές τους;

Οι Nichols & Jones (2013) παρουσιάζουν τις προτεινόμενες στρατηγικές των Mageau & Vallerand (2003). Ετσι οι προπονητές προτείνεται :

  • Να δίνουν επιλογές στους αθλητές τους. Παρότι πρέπει να υπάρχουν κανόνες και όρια στις επιλογές των αθλητών οι προπονητές πρέπει να αφήνουν περιθώριο για επιλογές.

  • Να αιτιολογούν τις επιλογές τους στους αθλητές τους.

  • Να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των αθλητών τους. Οι προπονητές πρέπει να συμπάσχουν με τους αθλητές τους δείχνοντας ότι γνωρίζουν πως αισθάνονται οι αθλητές τους.

  • Να δίνουν την δυνατότητα στους αθλητές να λαμβάνουν πρωτοβουλίες. Οι προπονητές είναι χρήσιμο να ρωτούν τους αθλητές σχετικά με το πως θεωρούν ότι πρέπει να χειριστούν θέματα που αφορούν την προετοιμασία τους και τι τακτικές προτείνουν για το χειρισμό διαφόρων θεμάτων.

  • Να δίνουν ανάδραση με τρόπο που είναι πληροφοριακός και όχι αυταρχικός.

  • Να αποφεύγουν τις εγωκεντρικές συμπεριφορές.

COMPASS

Οι Rhind & Jowett (2010) προτείνουν μία «πυξίδα» (compass) ως στρατηγική για την διατήρηση ή βελτίωση αυτής της ιδιαίτερης σχέσης (Nichols & Jones 2013). Χρησιμοποιώντας λοιπόν το ακρώνυμο COMPASS προτείνουν:

  • Conflict management/ Διαχείριση Συγκρούσεων: Η διαχείριση συγκρούσεων περιλαμβάνει προλητπικά μέτρα/ στρατηγικές για αποφυγή συγκρούσεων στο μέλλον αλλά και σωστή αντίδραση στη διαχείρηση της σύγκρουσης που έχει ήδη προκύψει, π.χ. διάλογος και συζήτηση με τον αθλητή ύστερα από σχετική διαφωνία.

  • Openness/ Ειλικρίνεια: Αυτό αφορά την ειλικρινή έκφραση των συναισθημάτων τόσο του προπονητή όσο και του αθλητή.

  • Motivation/ Παρακίνηση: Ο προπονητής δείχνει έμπρακτα ότι έχει την διάθεση/ παρακίνηση να συνεχίζει να εργάζεται μαζί με τον αθλητή, αναφορικά με την αθλητική του εξέλιξη καθώς και ότι έχει τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες για να βοηθήσει τον αθλητή στην επίτευξη των αθλητικών του στόχων.

  • Positivity/ Θετικότητα: Ο προπονητής δείχνει μία θετική στάση απέναντι στον αθλητή, προσαρμόζοντας την συμπεριφορά του στις ανάγκες του.

  • Advice/ Συμβουλή: O προπονητής μπορεί να συμβάλει στην διατήρηση της σχέσης του με τον αθλητή, συμβουλεύονάς τον για θέματα που τυχόν δημιουργούνται.

  • Support/ Υποστήριξη: Ο προπονητής δείχνει την υποστήριξή του προς τον αθλητή, δηλώνοντας του ότι είναι διαθέσιμος για να συζητήσουν τόσο αθλητικά όσο και μη αθλητικά θέματα.

  • Social networks/ Κοινωνικά δίκτυα: Η σχέση μεταξύ προπονητή και αθλητή μπορεί να βελτιωθεί ή να διατηρηθεί στο επιθυμητό επίπεδο όταν περνούν χρόνο και εκτός αθλητικών δραστηριοτήτων.

Τί προτείνεται όταν τελικά υπάρξει «σύγκρουση» μεταξύ προπονητή και αθλητή;

Οι Nicholls & Jones παρουσιάζουν τις προτεινόμενες στρατηγικές του Rahim που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά περίσταση από τον προπονητή :

Ενσωμάτωση (Integrating): Γίνεται ένας ανοιχτός και ειλικρινής διάλογος με στόχο την εύρεση εναλλακτικών λύσεων στα θέματα που δημιούργησαν την σύγκρουση.

Συμβιβασμός (Compromising): Γίνεται συμβιβασμός με την κοινή διαπίστωση ότι έχουν σφάλει και ο ένας ακούει τις επιθυμίες του άλλου.

Περιποιητικός (Obliging): O προπονητής επιχειρεί να ελαττώσει την απόσταση μεταξύ των απόψεων με διάλογο.

Εξουσιαστικός (Dominating):Ο προπονητής μπορεί να κυριαρχήσει λέγοντας στον αθλητή  τι πρέπει αυτός να κάνει.

Αποφυγή (avoiding): Ο προπονητής μπορεί να αποφύγει να αντιμετωπίσει τα θέματα που δημιούργησαν την σύγκρουση και να αφήσει την σύγκρουση να εξακολουθήσει να υπάρχει.

Καθίσταται σαφές ότι οι παραπάνω στρατηγικές διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Είναι λογικό τόσο η εξουσιαστική στρατηγική όσο και η στρατηγική αποφυγής να μην συνιστάται.

Επίλογος

Η σχέση προπονητή και αθλητή είναι πολύ σημαντική για το αθλητικό αποτέλεσμα. Είναι δυναμική σχέση που χρειάζεται σχετικές γνώσεις και προσπάθεια, τόσο από τον αθλητή όσο και τον προπονητή, ώστε συνεχώς να εξελίσσεται και να βελτιώνεται. Εάν χτιστεί σε σωστές βάσεις και οι αξίες που  αναφέραμε, όπως ο αμοιβαίος σεβασμός, η εμπιστοσύνη, ο κοινός προσανατολισμός , η εγγύτητα, η συμπληρωματικότητα, η αμοιβαία δέσμευση για την επιτυχία της συνεργασίας, το ειλικρινές ανθρώπινο ενδιαφέρον, τότε το αθλητικό αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό.

Η αθλητική ιστορία έχει καταγράψει πολλά επιτυχημένα παραδείγματα επιτυχημένων σχέσεων προπονητή και αθλητή, που όπως αναφέραμε ήταν από πιο σημαντικούς παράφγοντες στις μεγάλες αθλητικές επιτυχίες.

Ομως και για τους ερασιτέχνες αθλητές, η εξέλιξη της δυναμικής σχέση μπορεί να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Είναι εξαιρετικά χρήσιμο να γνωρίζουμε μερικές βασικές αρχές που θα μας βοηθήσουν να χτίσουμε, να εξελίξουμε και να χειριστούμε σωστά αυτή τη σχέση/ -εις που για κάποιους από εμάς είναι πολύ σημαντικό μέρος της ζωής μας.

Βιβλιογραφία

Bush et al. (2012). Foundations in Sports Coaching. Perason

Jowett S., Paull G. & Pensgaard AM (2005) “Coach athlete relationship” in  J.Taylor & GS Wilson (eds) Applying Sports psychology: Four perspectives. Human Kinetics, pp3-14

Lynn A. (2010). Effective Sports Coaching. Crowood

Mageau GA & Vallerand RJ (2003). The coach-athlete relationship: A motivational model. Journal of Sports Sciences, 21, 883-904

Nichols AR. & Jones L (2013). Psychology in Sports Coaching. Routledge.

Rhind DJA & Jowett S (2010) Relationship maintenance strategies in the coach-athlete relationship: The development of the COMPASS model, Journal of Applied Sport Psychology, 22, 106-121

Weinberg RS & Gould D. (2015). Foundations of Sports & Exercise Pshychology. 6th edition. Human Kinetics

Avatar for cyclingworld
cyclingworld

You May Also Like

More From Author

272Comments

Add yours
  2. 2
    CBD for anxiety
    Reply

    My programmer is trying to convince me to move to .net from
    PHP. I have always disliked the idea because of the costs.
    But he’s tryiong none the less. I’ve been using WordPress on a number of websites
    for about a year and am worried about switching to another platform.
    I have heard excellent things about blogengine.net.
    Is there a way I can transfer all my wordpress content into it?
    Any help would be really appreciated!

    Here is my blog – CBD for anxiety

  10. 10
    Penny
    Reply

    This is a really good tip especially to those fresh to the blogosphere.
    Brief but very accurate info… Appreciate your sharing this one.
    A must read post!

  11. 11
    web hosting when
    Reply

    I blog frequently and I seriously thank you for your content.
    The article has truly peaked my interest. I am going to take
    a note of your website and keep checking for new details about once a week.
    I subscribed to your Feed too.

  13. 13
    j.mp
    Reply

    Hi! Someone in my Facebook group shared this site with us so
    I came to look it over. I’m definitely enjoying the information. I’m bookmarking and will be tweeting this to
    my followers! Wonderful blog and amazing style and design.

  16. 16
    asmr of
    Reply

    You are so awesome! I do not suppose I’ve read through something like this
    before. So wonderful to discover another person with a few genuine thoughts on this subject.
    Seriously.. thanks for starting this up. This website is one thing that is required on the
    internet, someone with some originality!

  18. 18
    asmr where
    Reply

    Having read this I believed it was really enlightening.
    I appreciate you spending some time and effort to put this article together.
    I once again find myself spending way too much time both reading and commenting.

    But so what, it was still worth it!

  19. 19
    scoliosis surgery my
    Reply

    I do agree with all the concepts you have presented to your post.
    They are very convincing and can certainly work.
    Still, the posts are very quick for newbies. May just you please extend them a
    little from next time? Thank you for the post.

  22. 22
    j.mp
    Reply

    Having read this I believed it was really enlightening.
    I appreciate you finding the time and energy to put this content together.

    I once again find myself personally spending way too much time
    both reading and leaving comments. But so what, it was still worthwhile!

    cheap flights http://1704milesapart.tumblr.com/ cheap flights

  25. 25
    www.iherb.com
    Reply

    Hey I know this is off topic but I was wondering if you knew of any widgets I could add to my blog that automatically tweet my newest twitter updates.
    I’ve been looking for a plug-in like this for quite some
    time and was hoping maybe you would have some experience
    with something like this. Please let me know if you
    run into anything. I truly enjoy reading your blog and I look forward to
    your new updates. quest bars https://www.iherb.com/search?kw=quest%20bars quest bars

  109. 109
    asmr and
    Reply

    Hi I am so thrilled I found your website, I really found you by error, while I was researching on Bing for something else, Anyhow I am here now and would just
    like to say cheers for a tremendous post and a all round enjoyable blog (I also love the theme/design), I don’t have
    time to go through it all at the minute but I have book-marked it and also added your RSS feeds,
    so when I have time I will be back to read a lot more,
    Please do keep up the superb work.

  134. 134
    just go to
    Reply

    Hi just wanted to give you a quick heads up and let you know a few of the images aren’t loading properly. I’m not sure why but I think its a linking issue. I’ve tried it in two different internet browsers and both show the same results.

  139. 139
    Human Snow Globe
    Reply

    I do consider all of the ideas you’ve presented in your post.They’re really convincing and can certainly work. Nonetheless, the postsare very short for novices. May you please extend them a little from next time?Thank you for the post.

  149. 149
    asmr their
    Reply

    After I originally commented I seem to have clicked on the -Notify me
    when new comments are added- checkbox and now every time a comment is added I receive 4 emails
    with the exact same comment. There has to be a way you can remove me
    from that service? Appreciate it!

  191. 191
    flügeltransporte berlin
    Reply

    An excellent share! I’ve just forwarded this onto a coworker who were conducting slightly homework on this. And he the truth is purchased me supper as a result of the fact that I stumbled on it for him… lol. So allow me to reword this…. Thank YOU for the food!! But yeah, thanks for paying a while to take a look at this make a difference here on your website.

  210. 210
    skirt İtalyan ballerina
    Reply

    Benim Şahane Hayatım. 2022 18+ 1 sa. 39 dk. Dramalar.

    Evliliğinde mutsuz olan bir kadın, isimsiz bir şantajcının onun sırrını ifşa etmesini
    önlemeye çalışırken farklı kuşaklardan aile
    üyelerini bir arada tutmak için uğraşır.
    Başroldekiler.

  250. 250
    Manning
    Reply

    Hey! I could have sworn I’ve been to this website before but after checking through some of the post I realized it’s new to me. Anyhow, I’m definitely happy I found it and I’ll be book-marking and checking back frequently

  271. 271
    Korean io official
    Reply

    Your comment is a great example of how to engage with different perspectives. I appreciate the way you acknowledged other commenters’ viewpoints while presenting your own ideas in a clear and compelling way.

+ Leave a Comment